Strona główna » Wizy i formalności » Wiza do USA dla artystów i wykonawców estradowych
Wiza do USA dla artystów i wykonawców estradowych
Artyści i wykonawcy estradowi, którzy chcą w USA uprawiać swą sztukę za pieniądze, muszą postarać się o odpowiedni rodzaj wizy. Mają ich kilka do wyboru.
Niejeden zespół muzyczny marzy o trasie koncertowej po Stanach Zjednoczonych, podobnie jak niejeden malarz chciałby doczekać wystawy swych prac w nowojorskiej galerii, a aktor – wystąpić na Broadwayu. Talent i sława to jednak za mało, by artysta działający w jakiejkolwiek dziedzinie sztuki mógł ot, tak wjechać do USA. Potrzebna mu jest jeszcze wiza. Poniżej piszemy, jak ją zdobyć.
Z artykułu dowiesz się m.in.:
- jakie są rodzaje wiz do USA dla artystów,
- kto konkretnie może i powinien ubiegać się o wizę dla artystów i wykonawców estradowych,
- co to jest petycja – i kim jest sponsor,
- jakie dokumenty są potrzebne, aby ubiegać się o wizę do USA dla artystów,
- jak przebiega proces starania się o wizę dla artystów,
- jak długo ważna jest wiza do USA dla artystów,
- czy wizę artystyczną można przedłużyć,
- czy artysta lub wykonawca estradowy może zabrać do Stanów rodzinę,
- czy posiadacz wizy dla artystów może zmienić agenta lub pracodawcę,
- kto może dostać wizę O-1.
Rodzaje wiz dla artystów i wykonawców estradowych
Jeśli jedziesz do Stanów po to, by dać charytatywny występ lub w inny sposób zaprezentować swe artystyczne dokonania, nie pobierając za to żadnego wynagrodzenia, powinna ci w zupełności wystarczyć popularna wiza służbowo-turystyczna B-1/B-2.
Alternatywnie możesz wybrać się do USA w ramach programu ruchu bezwizowego, na podstawie autoryzacji podróży w systemie ESTA. Każde z tych rozwiązań sprawdzi się również w sytuacji, gdy w Stanach planujesz wziąć tylko udział w konkursie, nawet jeśli przewidziane w nim nagrody mają charakter pieniężny.
Jeśli jednak w związku ze swoją tymczasową działalnością artystyczną na terenie USA przewidujesz otrzymanie zapłaty, wówczas postarać się musisz o specjalny rodzaj wizy pracowniczej. Istnieją zasadniczo trzy kategorie dokumentów wydawanych artystom i wykonawcom estradowym:
- wiza P-1B – przeznaczona dla członków uznanych grup artystycznych i rozrywkowych,
- wiza P-2 – dla grup lub osób indywidualnych uczestniczących w programie wymiany artystycznej,
- wiza P-3 – dla artystów zajmujących się unikalnymi formami sztuki.
Kto może się ubiegać o wizę P-1B
Aby można było ubiegać się o wizę typu P-1B, spełnione muszą być jednocześnie dwa warunki: dany zespół powinien cieszyć się międzynarodową sławą lub uznaniem, a wydarzenie, w którym ma wziąć udział, powinno mieć wysoką rangę. Oprócz tego co najmniej 3/4 członków grupy artystycznej musi współpracować z tą grupą od co najmniej roku. Wymóg ten może zostać częściowo uchylony w sytuacjach wyjątkowych (jak np. choroba), w których jakaś osoba jest chwilowo zastępowana przez inną. Nie dotyczy on też cyrkowców, podobnie jak wymóg międzynarodowej sławy – tutaj wystarczy sława na poziomie kraju, z którego pochodzi dany cyrk. W szczególnych okolicznościach lokalne uznanie może kwalifikować do wizy P-1B także zespoły inne niż cyrkowe, o ile działają one od dłuższego czasu, a ich osiągnięcia i poziom biegłości w danej dziedzinie można określić jako mocno ponadprzeciętne.
Jeśli chodzi o weryfikację statusu danej grupy, to pod uwagę brany jest dorobek całego zespołu (najlepiej wieloletni), a nie pojedynczych jego członków. Przez „zespół” rozumieć tu zaś można chociażby:
- zespół rockowy,
- orkiestrę (symfoniczną, kameralną, dętą etc.),
- trupę teatralną,
- grupę taneczną,
- grupę kabaretową,
- cyrk.
O wizę typu P-1B wnioskować mogą także indywidualnie artyści cyrkowi udający się do USA w związku z angażem w cyrku amerykańskim. Ten rodzaj dokumentu przeznaczony jest ponadto dla personelu pomocniczego zespołu, czyli dla osób niezbędnych w procesie realizacji danej produkcji czy występu, takich jak: masażyści, inspicjenci, charakteryzatorzy, trenerzy, dźwiękowcy, oświetleniowcy, kierowcy czy operatorzy kamer.
Kto może się ubiegać o wizę P-2
Również personel pomocniczy osób kwalifikujących się do wizy P-2 może uzyskać dokument tego rodzaju. Głównym kryterium, jeśli chodzi o samych artystów, jest tutaj natomiast zasada wzajemności. Polski wykonawca lub zespół może pojechać do Stanów, o ile wysyłająca go organizacja przyjmie w Polsce wykonawcę lub zespół z USA.
Program takiej wymiany musi uzyskać akceptację amerykańskiego rządu, a uczestniczący w nim artyści z obu stron Atlantyku powinni przejawiać kompetencje na takim samym poziomie (przy czym nie są tu wymagane ani ponadprzeciętnie zdolności, ani szeroki rozgłos). Podobne lub porównywalne muszą być też elementy ich zagranicznego pobytu takie jak liczba występów, długość trasy koncertowej, wynagrodzenie czy warunki zakwaterowania.
Kto może się ubiegać o wizę P-3
Wiza P-3 przeznaczona jest dla zespołów lub pojedynczych artystów nie tyle sławnych, ile wyjątkowych ze względu na unikatowość tego, czym się zajmują – choć muszą oni zarazem prezentować godny uwagi poziom poświadczony przez ekspertów z danej dziedziny lub dziedzin pokrewnych. Może chodzić tutaj np. o sztukę dawną, ludową, niszową czy awangardową, która ma zostać w USA przybliżona odbiorcom m.in. poprzez występy czy prezentację prac tudzież wyrobów, ale też poprzez różnego rodzaju warsztaty czy wykłady – o charakterze zarówno komercyjnym, jak i niekomercyjnym. Wbrew pozorom uznanie konkretnej formy sztuki za wyjątkową w kraju masowej produkcji, jakim są Stany Zjednoczone, wcale nie musi okazać się trudne.
Trzeba tylko pamiętać, że wszystkich wiz typu P (w tym wiz dla sportowców P-1A) wydaje się rocznie tylko 25 tysięcy.
Petycja od sponsora
Tak jak w przypadku wiz P-1B i P-2, tak również wizy P-3 mogą zostać przyznane pomocnikom artystów ubiegających się o ten rodzaj dokumentu. Wymaga to jednak złożenia w amerykańskim Urzędzie Imigracyjnym (US Citizenship and Immigration Services, USCIS) specjalnego wniosku zwanego petycją osobno dla artystów i osobno dla personelu pomocniczego. Petycja to swoiste zaproszenie wystawiane przez amerykańską instytucję goszczącą lub organizatora danej imprezy artystycznej, ewentualnie przez dysponującego zawodowymi uprawnieniami agenta. Podmiot, który składa w USCIS petycję, nosi miano sponsora.
Sama petycja przyjmuje postać formularza I-129, do którego dołączyć należy dowód wniesienia opłaty za rozpatrzenie wniosku (obecnie wynosi ona 460 dolarów) oraz inne dokumenty. Jakie dokładnie? To zależy od konkretnego rodzaju wizy.
Dokumenty potrzebne w przypadku wizy P-1B
- pismo od organizacji ekspertów, ewentualnie od właściwego związku zawodowego, zawierające przychylną opinię na temat działalności zespołu i potwierdzające, że owa działalność ma regularnie miejsce od co najmniej roku – nie jest ono wymagane tylko w sytuacji, gdy w danej dziedzinie taka organizacja po prostu nie istnieje;
- inne dowody na prowadzenie działalności artystycznej od co najmniej roku;
- terminy i adresy planowanych wydarzeń artystycznych w USA;
kopia kontraktu pomiędzy sponsorem a danym zespołem, ewentualnie pisemne podsumowanie ustalonych inaczej warunków przyszłej współpracy; - lista członków zespołu wraz z datami ich dołączenia do grupy.
Oprócz tego wraz z petycją przedłożyć trzeba „dowody sławy i uznania”, a więc dokumenty potwierdzające, że dany zespół (przynajmniej 3 z poniższych):
- występował lub wystąpi jako główna bądź jedna z głównych gwiazd szeroko reklamowanego lub omawianego w mediach wydarzenia artystycznego;
- występował lub wystąpi jako główna bądź jedna z głównych gwiazd dla szeroko rozpoznawalnych organizacji lub instytucji;
- cieszy się międzynarodową renomą;
- odniósł sukces kasowy;
- został doceniony przez krytyków, ekspertów lub rządowe organizacje;
- był lub będzie wysoko opłacany (zwłaszcza w porównaniu z innymi zespołami zajmującymi się podobną dziedziną sztuki).
Dokumentami takimi mogą być recenzje i artykuły prasowe, wzmianki w innych niż prasa mediach szerokiego zasięgu, zawierane kontrakty, wpływy ze sprzedaży płyt, biletów etc.
Dokumenty potrzebne w przypadku wizy P-2
- kopia umowy o wymianie artystycznej pomiędzy organizacją amerykańską, która ma gościć zagranicznego artystę lub zespół, a organizacją zagraniczną, która ma gościć artystę lub zespół z USA;
- dowody na to, że biorący udział w wymianie artyści reprezentują podobny poziom oraz że warunki ich pobytu za granicą będą podobne bądź porównywalne (m.in. kopie kontraktów);
- pismo od właściwej organizacji pracowniczej w USA potwierdzające, że organizacja ta miała w udział w negocjowaniu warunków umowy, lub wyrażające przychylną opinię względem programu;
- pismo od sponsora prezentujące ogólny stan wymiany artystycznej pomiędzy USA a krajem pochodzenia osób ubiegających się o wizę oraz korzyści, jakie w wyniku zatwierdzenia petycji odniosą artyści po stronie amerykańskiej;
terminy i adresy planowanych wydarzeń artystycznych – jeżeli dotyczy.
Dokumenty potrzebne w przypadku wizy P-3
- pismo od organizacji ekspertów lub właściwego związku zawodowego potwierdzające unikalność i wartość działań danego artysty bądź zespołu – taką opinię wystawić może też pojedynczy ekspert, o ile uzasadni on swą wiarygodność (np. przedstawiając tytuł naukowy w dziedzinach takich jak etnografia, muzykologia czy historia sztuki);
- ewentualnie dodatkowe potwierdzenie wyjątkowości artysty lub zespołu w postaci recenzji, artykułów czy innego rodzaju wzmianek w mediach;
- kopia kontraktu pomiędzy sponsorem a danym zespołem lub artystą, ewentualnie pisemne podsumowanie ustalonych inaczej warunków przyszłej współpracy;
- opis planowanych wydarzeń artystycznych – wraz z terminami i adresami (jeżeli dotyczy).
Dokumenty potrzebne w przypadku wiz typu P dla personelu pomocniczego
- pismo od właściwego związku zawodowego potwierdzające m.in., że danej osoby nie da się zastąpić lokalnym pracownikiem amerykańskim w celu realizacji występów lub innych wydarzeń artystycznych;
- opis obowiązków danej osoby, a także jej doświadczenia i umiejętności niezbędnych do współpracy z artystami starającymi się o wizę konkretnego rodzaju;
- kopia umowy bądź pisemne podsumowanie ustalonych inaczej warunków zatrudnienia.
Proces wizowy w ambasadzie lub konsulacie USA
Kopie dokumentów dołączanych do petycji trzeba przedłożyć również podczas właściwego procesu wizowego, do którego można przystąpić w momencie, gdy petycja ta zostanie zatwierdzona przez USCIS. Oprócz nich przygotować wówczas należy:
- ważny paszport,
- zdjęcie spełniające wymogi fotografii wizowej (zob. „Zdjęcie do wizy do USA”),
- życiorys (CV/resume),
- numer petycji (znajdujący się na formularzu I-129).
Pierwszym etapem jest wypełnienie elektronicznego formularza DS-160, czyli wniosku o wizę nieimigracyjną (znajdziesz go tutaj).
Następnym – wniesienie opłaty za rozpatrzenie tego wniosku (zob. „Jak opłacić wizę do USA”). W przypadku wiz typu P wynosi ona obecnie 190 dolarów i nie podlega zwrotowi, nawet jeśli wiza nie zostanie przyznana. Mając potwierdzenie dokonania opłaty wizowej, można umówić się na rozmowę z konsulem USA.
Warto wiedzieć, że członkowie jednego zespołu mogą stawić się na taką rozmowę razem. Na spotkaniu w ambasadzie lub konsulacie podać należy wspomniany numer petycji. Urzędnik zweryfikuje wówczas, czy została ona zaakceptowana przez USCIS (potwierdzenie w postaci formularza I-767, który otrzymał sponsor, nie jest potrzebne). Zada też kilka pytań dotyczących m.in. planowanego pobytu w USA, a na koniec poinformuje cię, czy wiza została przyznana. Jeśli tak – zabierze twój paszport, który po kilku dniach z wklejoną wizą (czy raczej: promesą wizową) będzie do odbioru za pośrednictwem firmy kurierskiej.
Więcej szczegółów na temat całej procedury znajdziesz w artykule „Wiza do USA – krok po kroku”.
Jak długo jest ważna wiza dla artystów i wykonawców estradowych
Wizy typu P wydaje się zasadniczo na czas trwania planowanych wydarzeń artystycznych, nie dłużej jednak niż na rok.
Przed upływem ważności wizy można natomiast ubiegać się o jej przedłużenie o kolejny rok – i tak co roku, przy czym łączny czas pobytu w Stanach nie może przekroczyć 10 lat. Wymaga to każdorazowo wystawienia (i opłacenia) kolejnej petycji, w której sponsor musi wyjaśnić przyczyny przedłużenia. Jeśli posiadacz wizy w momencie zatwierdzenia tej petycji przebywa w USA, może od razu podjąć pracę w ramach nowego bądź przedłużonego kontraktu. Jeśli natomiast znajduje się poza Stanami, musi ponownie przejść opisany wyżej proces wizowy w amerykańskiej placówce dyplomatycznej.
Warto wiedzieć, że przebywając w Stanach na podstawie wizy P, możesz zmienić agenta lub pracodawcę, o ile USCIS zaakceptuje petycję od nowego sponsora – dopóki to jednak nie nastąpi, nie wolno ci podjąć pracy na jego rzecz.
Członkowie najbliższej rodziny
Posiadacze wiz typu P mogą zabrać ze sobą do USA członków najbliższej rodziny, tj. współmałżonka i mające mniej niż 21 lat dzieci stanu wolnego. Właściwym dla nich dokumentem jest tzw. wiza pochodna P-4.
Na jej podstawie nie wolno w USA pracować, można jednak podjąć naukę w szkole lub koledżu. Przedłużenie pobytu w przypadku osób towarzyszących uwarunkowane jest pozytywnym rozpatrzeniem przez USCIS wypełnionego formularza I-539 – i oczywiście utrzymaniem ważnego statusu przez posiadacza wizy „głównej”.
Wizy O-1
No dobrze – a co, jeśli jesteś artystą, ale nie członkiem żadnej grupy, nie bierzesz udziału w programie wymiany, a dziedzina sztuki, którą się zajmujesz, nie ma unikalnego charakteru? Nie kwalifikujesz się do uzyskania wizy typu P, ale to nie znaczy, że nie masz szans na uprawianie w Stanach swego fachu. Taką szansę daje bowiem wiza kategorii O-1. Niełatwo ją jednak dostać.
Przyznaje się ją bowiem osobom mogącym się pochwalić wybitnymi osiągnięciami, które są szeroko znane i zostały należycie docenione (również wysokimi zarobkami). Czyli np. zdobywcom Oscara lub laureatom Nagrody Nobla. Ale często status uprawniający do otrzymania wizy O-1 poświadczyć może też odpowiednio wysoka ranga instytucji zapraszającej (sponsora) czy udokumentowanie w petycji co najmniej 3 z poniższych:
- krajowe i międzynarodowe nagrody, wyróżnienia i nominacje;
- działalność w organizacjach o ugruntowanej pozycji, które wymagają od swych członków najwyższych osiągnięć w danej dziedzinie;
- szczególny wkład w rozwój tej dziedziny;
- publikacje dotyczące ponadprzeciętnych zdolności i osiągnięć;
- wysokie zarobki – w przeszłości lub proponowane przez instytucję zapraszającą.
Wizę O-1 przyznaje się się na maksymalnie 3 lata z możliwością przedłużania jej co rok nieograniczoną liczbę razy. Posiadacz takiej wizy również może sprowadzić do Stanów rodzinę (jej członkom przyznaje się wówczas wizy O-2).
Zdjęcia: Pixabay.com