Bez wizy do USA – na jakich zasadach

Polacy nie potrzebują już wiz, aby podróżować do USA. Dotyczy to jednak tylko krótkich wyjazdów służbowych i turystycznych. Są też inne ograniczenia.

Na ten moment od dawna czekało wiele osób: Polska spełniła wreszcie wszystkie niezbędne wymogi i została dołączona do Programu Ruchu Bezwizowego (Visa Waiver Program, VWP). Dzięki temu Polacy mogą latać do Stanów bez konieczności ubiegania się o wizę.  Wszystkie niezbędne procedury administracyjne zostały wdrożone, a obowiązek wizowy został oficjalnie zniesiony 11 listopada 2019 r. Jak zmieniło się podróżowanie do USA?

Z artykułu dowiesz się m.in.:

• kto może podróżować do USA bez wizy,
• jakie warunki trzeba spełnić, żeby móc podróżować do USA bez wizy,
• co to jest ESTA i ile kosztuje rejestracja w tym systemie,
• kiedy wiza do USA mimo wszystko będzie potrzebna,
• z jakimi ograniczeniami należy się liczyć, chcąc podróżować bez wizy do USA,
• czy już zawsze będzie można latać do Stanów bez wizy.

Kto może podróżować do USA bez wizy

Na wstępie warto zaznaczyć, że zmiany towarzyszące włączeniu Polski do VWP dotyczą przede wszystkim osób, które wybierają się do Stanów Zjednoczonych:

• w celach służbowo-turystycznych,
• na leczenie,
• tylko przejazdem, docelowo podróżując do innego kraju.

Jeśli chodzi o „cele służbowo-turystyczne”, mogą być nimi natomiast chociażby:

• służbowa delegacja,
• udział w biznesowej lub naukowej konferencji,
• udział w wydarzeniu sportowym lub artystycznym (o ile nie pobiera się za to wynagrodzenia),
• zwiedzanie i rozrywki,
• fotografowanie architektury lub dzikiej przyrody.

Każdy, kto w USA chciałby podjąć naukę albo pracę, nadal będzie musiał ubiegać się o wizę właściwej kategorii (więcej na ten temat przeczytasz w artykule „Rodzaje wiz do USA”). Wizy jako takie bowiem wcale nie zostaną zniesione. Dotyczy to również wizy służbowo-turystycznej B-1/B-2. Jej uzyskanie wciąż będzie możliwe, a czasem wręcz konieczne. Za chwilę do tego wrócimy.

Jakie warunki trzeba spełnić, żeby móc podróżować do USA bez wizy

Najpierw zajmijmy się kwestią wymogów formalnych, jakie należy spełnić, aby móc odwiedzić Stany w ramach Programu Ruchu Bezwizowego. Po pierwsze, trzeba mieć odpowiedni paszport, a mianowicie: paszport biometryczny (inaczej: e-paszport), wyposażony w specjalny czip do odczytu elektronicznego. Paszporty tego typu oznaczone są na pierwszej stronie okładki poniższym symbolem:

Drugi wymóg to rejestracja w ESTA, czyli Elektronicznym Systemie Autoryzacji Podróży (ang. Electronic System for Travel Authorization). Aby jej dokonać, należy wypełnić online formularz podobny nieco do wniosku wizowego, ale znacznie krótszy i mniej skomplikowany. Krócej czeka się też na jego akceptację, bo zwykle 72 godziny, podczas gdy procedura wizowa – która w dodatku wymaga osobistego stawienia się w amerykańskiej ambasadzie lub konsulacie – trwa od jednego do nawet pięciu tygodni.

Za to jeżeli masz już wizę, rejestracja w ESTA nie jest potrzebna. W przeciwnym razie zapłacić za nią musisz 14 dolarów, z czego 10 dolarów zostanie zwrócone, jeśli nie uda się uzyskać autoryzacji.
Może to zaś nastąpić np. wtedy, gdy dana osoba:

• była w przeszłości karana lub aresztowana,
• nie została już kiedyś wpuszczona na teren USA lub była stamtąd deportowana,
• przekroczyła dozwolony czas pobytu w Stanach,
• po 1 marca 2011 r. podróżowała do Korei Północnej, Iranu, Iraku, Libii, Somalii, Sudanu, Syrii lub Jemenu,
• jest obywatelem Korei Północnej, Iranu, Iraku, Sudanu lub Syrii.

Kiedy wiza do USA jest mimo wszystko potrzebna

Jeśli dotyczy cię którakolwiek z powyższych sytuacji, wciąż jednak możesz ubiegać się o wizę do USA. Podobnie jak wówczas, gdy nie znasz powodu, dla którego autoryzacja w ESTA się nie powiodła. O wizę służbowo-turystyczną B-1/B-2 powinny starać się ponadto osoby nieposiadające paszportu biometrycznego, a także te, które planują przebywać w Stanach dłużej niż przez trzy miesiące.

Ograniczenia ruchu bezwizowego

Pobyt w USA bez wizy może bowiem trwać maksymalnie 90 dni. Z wizą służbowo-turystyczną natomiast nie tylko czas ten wynosi zwykle aż dwa razy więcej, ale w dodatku można zawnioskować o jego przedłużenie – co nie jest możliwe w ramach ruchu bezwizowego. Również sama wiza służbowo-turystyczna ma istotnie dłuższy termin ważności: z reguły wynosi on aż 10 lat, podczas gdy autoryzacja w ESTA jest ważna jedynie przez 2 lata (choć trzeba przyznać, że kosztuje też ponad 10 razy mniej niż rozpatrzenie wniosku o wizę).

Bez wizy nie będzie ci wolno zostać w Stanach na dłużej, nawet jeśli podczas spędzanych tam wakacji weźmiesz ślub z kimś, kto ma amerykańskie obywatelstwo. Wykluczone jest także podjęcie pracy lub nauki w USA. Wymagałoby to bowiem zmiany statusu, o którą można się ubiegać, tylko posiadając w paszporcie ważną wizę (więcej na ten temat przeczytasz w artykule „Zmiana statusu wizy w USA”).

Kolejne ograniczenie dotyczące osób, które chcą udać się do Stanów bez wizy, to konieczność dostania się tam statkiem lub samolotem należącym do przewoźnika uznanego przez VWP – i posiadania biletu powrotnego (albo na dalszą podróż). Nieco inne reguły obowiązują w przypadku przekraczania granicy lądowej.

Niezależnie jednak od tego, w jaki sposób zamierzasz znaleźć się w Stanach, czeka cię kontrola w punkcie granicznym. Jeśli stacjonujący tam urzędnik nie zechce wpuścić cię na teren USA – będzie trzeba wracać do Polski. To samo spotkać może zresztą też posiadacza wizy. Ani wiza, ani autoryzacja w ESTA nie dają bowiem gwarancji wjazdu do Stanów. Ostateczną decyzję w tej sprawie podejmuje zawsze funkcjonariusz amerykańskiego Urzędu Celnego i Ochrony Granic (US Customs and Border Protection, CBP*). Szczegółowo pisaliśmy o tym artykule „Rozmowa z urzędnikiem imigracyjnym w USA”.

Polska w Visa Waiver Program

Na koniec przypomnijmy, że zasady uczestnictwa w programie ruchu bezwizowego obowiązują też na poziomie ponadjednostkowym. Jeśli nie będą przestrzegane, Polska może zostać z tego programu wyłączona, tak jak miało to miejsce choćby w przypadku Argentyny (w 2002 r.) czy Urugwaju (2003). Aby uniknąć podobnego scenariusza, nasz kraj musi:

• wydawać wspomniane paszporty biometryczne,
• utrzymać roczny odsetek odrzuconych wniosków o wizę typu B poniżej progu 3% (to właśnie na spełnienie tego wymogu czekano tak długo z nominowaniem Polski do VWP),
• stosować zasadę wzajemności, czyli umożliwiać obywatelom USA przybywanie do Polski w celach służbowo-turystycznych na określony czas bez wizy,
• powiadamiać służby amerykańskie o skradzionych lub zagubionych paszportach w ciągu 24 godzin od zgłoszenia takiej kradzieży lub utraty na terenie RP,
• przekazywać amerykańskim służbom informacje o podróżujących do USA Polakach, którzy „mogą stanowić zagrożenie dla bezpieczeństwa i dobrobytu Stanów Zjednoczonych lub ich obywateli” (oryg. „represent a threat to the security or welfare of the United States or its citizens”),
• przyjmować wydalonych z USA obywateli polskich (również byłych) nie później niż w ciągu trzech tygodni od wydania prawomocnej decyzji o wydaleniu,
• utrzymywać wysokie standardy w zakresie bezpieczeństwa, kontroli granic, walki z terroryzmem i przestępczością.

Warto też wiedzieć, że dany kraj może zostać usunięty z listy państw objętych VWP, jeśli jego obywatele w większym niż wcześniej stopniu naruszają amerykańskie przepisy imigracyjne, czyli np. częściej podejmują się pracy na czarno lub nielegalnie przedłużają swój pobyt w Stanach.

Przeczytaj także: „Zniesienie wiz do USA – co to w praktyce oznacza”.

*Nazwa US Customs and Border Protection bywa też tłumaczona na polski m.in. jako Urząd ds. Ochrony Celnej i Granic lub Urząd Celny i Straż Graniczna Stanów Zjednoczonych.

Zdjęcia: Pixabay.com, Unsplash.com